O nama

Monografija: Nastanak i razvoj IGT-a tokom 30 godina

Poštovani,

Pred vama je Monografija IGT-a koja u najkraćem prikazuje nastanak i razvoj ove institucije u proteklih 30 godina. Od svog osnivanja, ova institucija aktivno pridonosi razvoju gasne struke kako u izradi studija, elaborata, projekata, laboratorijskog ispitivanja i promocije gasa kroz održavanje raznih skupova i konferencija, tako i obrazovanjem stručnjaka čiji su profesionalni uspjesi i stručni ugled nagrada za sve bivše i sadašnje uposlenike IGT-a. Nadamo se da su povijesni podaci, arhivski dokumenti i fotografije objedinjene na stranicama Monografije dostojno prezentirali IGT i ljude koji su ga stvarali, te gasnu struku u cjelini.

Monografiju možete pogledati OVDJE

Osnivanje

IGT – Istraživačko razvojni centar za gasnu tehniku osnovan je 1989. kao društvo u mješovitoj svojini sa osnivačima – ulagačima i to: Energopetrol Sarajevo, Sarajevogas, Toplane-Sarajevo, Unis-tvornica plinskih uređaja. IGT upošljava visokospecijalizirane kadrove za poslove iz svoje djelatnosti.

Osnovni ciljevi osnivanja IGT-a su bili stvaranje uslova za:

trajan rad na pripremi, izradi i inoviranju tehničke regulative u oblasti gasne tehnike;
sprovođenje tehničke regulative putem organizacije i realizacije poslova ispitivanja i ceritificiranja opreme i postrojenja;
organizovanje i realizacija istraživačkog, razvojnog i stručnog rada u oblasti širenja, usmjeravanja i racionalne primjene gasovitih goriva, kao i za obezbjeđenje sigurnosti, ekonomičnosti i pouzdanosti objekata i postrojenja;
razvoj opreme u oblasti gasne tehnike, supstituciju uvoza i kooperaciju u zemlji i inostranstvu;
rad na objedinjavanju ui koordinaciji istraživačko-razvojnih aktivnosti u bivšoj Jugoslaviji, te praćenje svih aktivnosti u međunarodnim okvirima:
stručno osposobljavanje i usvaršavanje kadrova i razmjenu informacija.

IGT je u vrijeme osnivanja (i još uvijek je) bio jedina institucija takve vrste na prostoru bivše Jugoslavije a nastao je u Sarajevu kao geografskom centru bivše Jugoslavije, 10 godina nakon izgradnje magistralnog gasovoda Zvornik-Sarajevo, a s naprijed navedenim ciljevima (u izvještaju United Nations/Economic Commission for Europe/Gas Centre, od jula 1998. godine kaže se da je IGT bio jedina institucija koja se bavila uvođenjem odgovarajućih zakona i tehničkih standarda u gasnoj privredi.

Funkcije

Funcije IGT-a se odnose na mješavinu uslužnih istraživačko-razvojnih djelatnosti koje su okrenute određenim korisnicima. Te funkcije su slijedeće:

Funkcija standardizacije opreme koja se primjenuje u oblasti prirodnog gasa. Ova funkcija se realizuje prema Institutu za standardizaciju, mjeriteljstvo i intelektualno vlasništvo koji propisuje odgovarajuće standarde a na prijedlog IGT-a.
Funkcija certificiranja opreme koju IGT obavlja po ovlaštenju Instituta za standardizaciju, mjeriteljstvo i intelektualno vlasništvo, usmjerena je prema proizvođačima opreme i preduzećima za promet uvozne opreme.
Funkcija periodične kontrole opreme je u prirodnoj vezi sa prethodnim funkcijama standardizacije i atestiranja opreme.
Funkcija razvoja opreme koja se primjenjuje u oblasti prirodnog gasa, a oslanja se na ostale funkcije IGT-a koje obezbjeđuju znanja neophodna za razvoj opreme.
Funkcija koncipiranja, uvođenja i provođenja sistema osiguranja kvaliteta (SOK) u sistemu gasne privrede.
Funkcija stručnog osposobljavanja kadrova u gasnoj privredi ima izvanredan značaj s obzirom na krajnje nisku obuhvatnost ove materije nastavnim programima u školama usmjerenog obrazovanja i visokoškolskim institucijama.
Funkcija istraživanja, konsaltinga i izradu predinvesticionih i investicionih studija u vezi sa gasifikacijom naselja, energetskih i industrijskih objekata.
Funkcija projektovanja i inžinjeringa odnosi se na manje investicione projekte i obuhvata još i nadzor, puštanje objekata u rad i funkcionalna i garantna ispitivanja na objektima koji troše prirodni gas.
Funkcija naučno-istraživačkog rada u oblasti primjene prirodnog gasa, odnosno razvoja opreme za njegovu primjenu.
Funkcija stručnog rada u pripremi zakonske i druge regulative u oblastima koje su značajne za gasnu privredu (ekološki normativi, propisi o sandardizaciji i inspekciji opreme, prostorno planiranje i dr.).
Funkcija izdavačke djelatnosti obuhvata izdavanje časopisa za gasnu privredu „GAS“, zatim Biltena Udruženja za gas BiH i drugih naučnih i stručnih publikacija iz oblasti gasne privrede.
Ostale istraživačke i stručne funkcije odnose se na istraživanje po pojedinim segmentima djelatnosti iz oblasti gasne privrede i usmjerena su prema korisnicima tih istraživanja (npr. istraživanja modela distribucije prirodnog gasa, usavršavanje tehnologija mjerenja prirodnog
gasa, organizovanje sistema potrošnje gasa u naseljima i sl.).

Ove funkcije u konceptu poslovne djelatnosti IGT-a transformišu se u programe koje on može da ponudi pojedinim segmentima tržišta, odnosno korisnicima svojih usluga.

Pozicioniranje u okruženju

Korisnici djelatnosti IGT-a su organizacije koje se svojim djelatnostima uključuju u sistem gasne privrede u BiH, a to su:

Gasna distributerska preduzeća u BiH i regionu (Srbija, Hrvatska,Makedonija,Slovenija)
Gasna transportna preduzeća u regionu
Preduzeća koja se bave proizovodnjom toplotne i/ili električne energije iz prirodnog gasa
Uvoznici i proizvođači gasne opreme
Ministarstva i vladine institucije svih nivoa vlasti
Finansijeri naučno-istraživačkih projekata

U pružanju usluga poslovnim partnerima IGT se oslanja na bogato iskustvo u svojoj usko specijalističkoj oblasti , kao i na stručnu podršku Njemačkog stručnog udruženja za gas i njegovih instituta (GWI Essen, Brenstoffinstitut Freiberg, Engler-bunte Institut Heidelberg), a također ostvaruje saradnju i s naučnim i stručnim institucijama u regionu.

Značajni dugoročni ugovori

Kooperacijski ugovor sa DVGW-om koji ima za cilj uspostavu efikasne saradnje na ostvarivanju i unapređenju tehničke sigurnosti u gasnoj privredi i brže uključivanje regiona u evropske integracije i to kroz uspostavu harmonizirane zakonske i tehničke regulative u ovoj
oblasti, kvalitetnog prijenosa EU-Smjernica i DVGW regulative, kao i stvaranje pretpostavki za implementaciju u praksi.
Licencni ugovor koji daje ekskluzivitet IGT-u i definiše pitanja plasmana tehničke regulative DVGW-Gas prilagođene lokalnim uvjetima u zemljama jugoistočne Evrope.
Ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji sa BH Gas-om
Ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji sa SRBIJAGAS-om
Ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji sa KJKP SARAJEVOGAS-om
Ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji sa Mašinskim fakultetom Univerzitet „Sv. Kiril i Metodij“,Skopje
Ugovor o poslovno-tehničkoj saradnji sa Institutom za gas UGETAM, Istanbul

Edukacija kadrova

Kurs za servisere gasnih aparata u suradnji s Njemačkim društvom za tehničku suradnju GIZom, a uz podršku distributera gasa i zastupnika proizvođača gasnih aparata – 17 polaznika, 2012/2013.
Redovni godišnji seminari obnavljanja i provjere znanja za uposlenike distributera gasa, 2009-2013.
Specijalistički kursevi za uposlenike gasnih distributivnih kompanija za oblasti: Unutrašnje gasne instalacije; Izgradnja, pogon i održavanje postrojenja za regulaciju pritiska gasa i mjerenje potrošnje; Izgradnja, pogon i održavanje distributivnih gasnih mreža i kućnih gasnih
priključaka; Katodna zaštita; Dežurna služba i detekcija gasa, 2007, 2008, 2009.
Kurs “Osnove gasne tehnike” za sve uposlenike KJKP “Sarajevogas”-a, 2004-2007.
Organiziran međunarodni seminar o tehničkim propisima za unutrašnje gasne isntalacije, 2003.
IGT, u suradnji sa Njemačkim institutom za gas i vodu (DVGW-om) organizira različite kurseve i seminare za instalatere, inženjere i rukovodeće kadrove iz oblasti primjene, distribucije i transporta gasa, održana 24 kursa sa cca 300 polaznika
Workshop-ovi o implementaciji tehničkih pravila DVGW-a u suradnji sa ekspertima DVGW-a, 2003–2013.
Dvogodišnja obuka predavača za 7 stručnih oblasti u okviru gasne tehnike u saradnji sa DVGW-om, 2004–2006.
Učešće u realizaciji nastavnog programa za prvu generaciju majstora instalatera gasnih instalacija i uređaja, 2004-2006.
Pripremljen nastavni plan i program za zanimanje “majstor instalater gasnih instalacija i uređaja” (V stepen) u saradnji s Ministarstvom obrazovanja Kantona Sarajevo, KJKP “Sarajevogas”-om i Srednjom školom metalskih zanimanja, Sarajevo, 2004.
Kursevi za montere unutrašnjih gasnih instalacija, 1999-2012.
Kurs edukacije radnika na gasnim postrojenjima u Tvornici cementa Kakanj, 1997.
Održani kursevi (40 kurseva za oko 650 polaznika) za mašinske energetičaretermoenergetičare, kategorije složenosti poslužioci i rukovaoci toplovodnih kotlovskih postrojenja. Polaznici su bili iz različitih kompanija koje imaju vlastita kotlovska postrojenja za grijanje i/ili tehnološke procese
1994. godine organizirana obuka montera mjerenog dijela unutrašnjih gasnih instalacija koje se izrađuju navojnim spojem (za cca 100 polaznika) u suradnji sa IRC
Poslovi kontrole i ispitivanja gasnih ložišnih instalacija i poslovi obuke rukovaoca (obuka za cca 25 investitora u gradu)
Od 1989. do 1992. godine održane obuke i seminari u: Makpetrol Skopje, Zavodi Crvena zastava Kragujevac, J.P. “Toplane-Sarajevo”, TC Kakanj, “N. izvor”-ciglana u Zvorniku

Bibliotečka i izdavačka djelatnost

Stručna biblioteka IGT-a u svom fondu broji cca 3.800 naslova. Bibliografska obrada je organizirana i sortirana kao baza podataka, a sadrži: knjige, časopise, standarde, kataloge, studije, razna predavanja i drugu dokumentaciju. Standardoteka posjeduje relevantna izdanja ISO, DIN, EN, JUS i BAS standarda, kao i kompletnu DVGW-G i GW regulativu u elektronskoj formi i u punom formatu.
Od samog osnivanja (1989.) IGT ima razvijenu izdavačku delatnost koja je rezultat nastojanja da se obezbijedi kvalitetna osnovna literatura. IGT je započeo sa izdavanjem naučno-stručnog časopisa “GAS” čiju su redakciju sačinjavali najistaknutiji stručnjaci iz cijele Jugoslavije, a također i stručnjaci DVGW-a i IGT-a. Nažalost, ratna dešavanja su prekinula izlazak ovog časopisa, te je izdato samo pet brojeva. Peti broj ovog časopisa štampan je u toku rata 1992. godine i isti je 1993. godine podijeljen učesnicima IGU konferencije u Milanu.

Od 2006, odnosno od osnivanja Edukacionog i kompetentnog centra gasne struke, te za potrebe polaganja ispita za certificirane trenere iz gasne struke, urađen je veliki broj edukacionog materijala, skripti i brošura.

2000. godine Udruženje za gas u BiH pokreće izdavanje Biltena Udruženja za gas. Za izdavača Biltena zadužuje se IGT. Do sada je objavljeno 25 brojeva u kojima se mogu naći najaktualnije informacije iz struke prirodnog gasa, energetike i zaštite okoliša.

U svom dugom radu IGT je izdao veliki broj skripti i brošura. Neke od njih su:
- Brošura “Svestrana primjena prirodnog gasa”
- Brošura “Efikasna i ekonomična primjena prirodnog gasa u domaćinstvu”
- Brošura “Tehnička pravila za gasnu struku”
- Brošura “Tehnička regulative za gasni sektor u zemljama jugoistočne Evrope”
- Brošura “Kompetentni i edukacioni centar gasne tehnike”
- Brošura “Zajedno u Evropu”
- Skripta za zanimanje “Mašinski energetičar-termoenergetičar”
- Skripta za servisere gasnih aparata
- Višejezični Rječnik/Leksikon gasne struke (bosanski, engleski, njemački, turski) sa preko 7000 pojmova i definicija i nekoliko stotina grafičkih ilustracija

Organizacija seminara i konferencija

13. marta 2024. u Sarajevu je održan stručni seminar na temu: “Pravne osnove i sigurnosna tehnika za sisteme za odvođenje produkata sagorijevanja”.
20. novembra 2019. u Zenici održana je II konferencija pod nazivom “Dani primjene prirodnog gasa”.
14. novembra 2018. u Sarajevu održana je konferencija pod nazivom “Dani primjene prirodnog gasa”.
27.-29. februara 2012. održana je 5. Međunarodna gasna konferencija regiona jugoistočne Evrope «Prirodni gas u svijetlu novih intencija na energetskom tržištu».
11.-13. februara 2009. održana je 4. Međunarodna gasna konferencija regiona jugoistočne Evrpe «Uloga prirodnog gasa u regionu jugoistočne Evrope u narednom desetljeću».
14.-16. februara 2006. održana je 3. Međunarodna gasna konferencija «Perspektive regionalne suradnje u stvaranju gasnog tržišta jugoistočne Evrope i povezivanje s Evropskom unijom».
13.-14. oktobra 2003. godine održana je Regionalna stručno-poslovna konferencija i izložba na temu «Vozila na prirodni gas u jugoistočnoj Evropi».
Tokom 2002. i 2003. godine, u saradnji s DVGW-om održano je više seminara na temu transporta, distribucije i primjene gasa.
16.-20. oktobra 2002. – održana Manifestacija «Dani prirodnog gasa».
07.-10. novembra 2001. godine organizirano je 2. Međunarodno savjetovanje na temu «Legislativa i tehnička regulativa u gasnom sektoru zemalja jugoistočne Evrope».
27.-28. oktobra 1998. godine je održano 1. Međunarodno savjetovanje gasnih stručnjaka «International Consultative Meeting of the Gas Experts».
17.-20. juna 1991. godine u Sarajevu je održano Međunarodno savjetovanje GAS-JUS na temu «Prijedlozi tehničkih normativa i standarda za unutrašnje gasne instalacije» u sklopu kojeg je održana i izložba «Gas za kuću».
U maju 1990. godine održan je prvi Seminar za širi krug učesnika u Sarajevu na temu «Prezentacija i stručna rasprava o usvojenim propisima i standardima prema Sl. listovima br. 9/90 i 10/90».