Naše usluge i aktivnosti
Tehnička regulativa
Studije
Laboratorijska ispitivanja
Konferencije i skupovi
Edukacija
Projektovanje
Izdavačka djelatnost
U ovoj oblasti IGT ima iskustvo i nudi rad na sljedećim poslovima:
– izrada studija i elaborata za potrebe subjekata gasne privrede (transport i distribucija gasa) i sistema daljinskog grijanja
– izrada studija o racionalnoj i bezbjednoj primjeni gasovitih goriva u domaćinstvima, zanatstvu i industriji
– izrada studija o efikasnom korišćenju energije u zgradarstvu i industriji
– izrada studija o novim područjima primjene gasovitih goriva
– izrada studija o istraživanju potencijala i korištenju obnovljivih izvora energije u kombinaciji sa gasovitim gorivima
Za potrebe izrade studija i elaborata IGT ima na raspolaganju 5 diplomiranih inžinjera mašinstva i 1 magistra tehničkih nauka sa iskustvom preko 10 godina, kao i veliki broj spoljnih saradnika iz industrije i sa univerziteta.
U dosadašnjem radu IGT je izradio sljedeće studije i elaborate:
- Studija isplativosti za projekat autonomne gasifikacije u Republici Srpskoj, Bosni i Hercegovini na bazi unutrašnje infrastrukture “Rafinerije nafte Brod” a.d. (2020)
- Aneks Studije izvodljivosti gasifikacije Zenice, korisnik Grad Zenica, 2018.
- Vještačenje izvedenih radova na Projektu gasifikacije Srednjobosanskog kantona, korisnik Advokatska kancelarija Eterović, pravni zastupnici društva Monter Strojarske montaže d. d. Zagreb u arbitražnom sporu pred Vanjskotrgovinskom komorom BiH, Predmet broj: 01-6-36/16, 2018.
- Izrada Obligacione sheme za energetsku efikasnost (EEO) u Bosni i Hercegovini, 2015.
- Izdavanje certifikata o kvalitetu domova za stara lica u pogledu energetske efikasnosti i sistema energetskog menadžmenta, 2015.
- Predstudija opravdanosti hidroenergetskog korištenja vodotoka Fojnička rijeka na području općne Visoko, 2014.
- Prethodna studija o istraživanju potencijala za gradnju malih hdroelektrana na vodotocima na području općine Visoko, 2013.
- Elaborat o stanju zajedničkih dimovodnih sistema s priključenim gasnim ložištima u objektima kolektivnog stanovanja u Kantonu Sarajevo (Prva faza), 2012.
- Studije o ekonomskoj opravdanosti dodjele koncesije za izgradnju distributivnog sistema i distribuciju prirodnog gasa za područje općina Vitez, Novi Travnik, Travnik i Busovača, 2010.
- Predinvesticiona Studija gasifikacije Unsko-Sanskog Kantona, 2008.
- Studija izvodljivosti gasifikacije grada Zenice, 2008.
- Elaborat o polaznim osnovama za organizaciju distributivne kompanije “Visokogas”, 2008.
- Predinvesticiona Studija za gasifikaciju Gornjeg Podrinja, 2007.
- Tehno-ekonomska Studija gasifikacije/plinifikacije Srednjebosanskog Kantona/Kantona Središnja Bosna, 2006.
- Studija izvodljivosti o uvođenju prirodnog gasa kao goriva za pogon vozila gradskog saobraćaja (javnog gradskog prijevoza) na području Kantona Sarajevo, 2005.
- Studija o potrebama, mogućnostima i ekonomskoj opravdanosti uvođenja prirodnog gasa kao goriva za pogon motornih vozila na području Kantona Sarajevo”, 2003.
- Studija o potencijalu drvnog otpada u Bosni i Hercegovini, 2003.
- Studija o mogućnostima prestruktuiranja potrošnje prirodnog gasa u rezidencijalnom sektoru u funkciji sezonskog izravnavanja u Kantonu Sarajevo, 2002.
- Analize stanja i programa mjera sanacije unutrašnjih gasnih instalacija/Program priprema za poslove tehničkog prijema unutrašnjih gasnih instalacija na području grada Sarajeva, 2001-2003.
- Elaborat o mjerama racionalizacije potrošnje i štednje energije s ekonomskom analizom isplativosti u KJKP Toplane Sarajevo, 2000.
- Elaborat o rezultatima mjerenja i interpretacija rezultata mjerenja sa izradom energetske analize na tri izabrana toplifikaciona sistema u okviru KJKP “Toplane-Sarajevo, 2000.
- Elaborat o pregledu i utvrđivanju stanja magistralnih gasovoda Kladanj-Sarajevo sa pripadajućim objektima s prijedlogom interventnih mjera sanacije , 1998.
- Predinvesticione studije gasifikacije općina Modriča, Visoko, T. Užice i industrijskog kompleksa UNIS u Vogošći, 1998.
- Programiranje i stručno vođenje akcije “Gas je nešto drugo” koja je obuhvatila snimanje kompletne gasne mreže i unutrašnjih gasnih instalacija kod 61570 potrošača u gradu Sarajevu, 1996.
- Studija o mogućnosti upravljanja gasnim sistemom grada Sarajeva, u cilju što ravnomjernije raspodjele potrošnje svih potrošača, 1996.
- Tehničko rješenje za sprječavanje požara i eksplozija u kotlovnicama sa porinjućim dimnjačama, 1990.
Izrađene Studije o ekonomskoj opravdanosti dodjele koncesije za gasifikaciju četiri općine u Lašvanskoj dolini
Ministarsvo privrede Vlade kantona Središnja Bosna je u martu 2010. godine sa IGT-om zaključio ugovor o izradi Studija o ekonomskoj opravdanosti dodjele koncesije za gasifikaciju četiri općine u Lašvanskoj dolini. Ugovorom je predviđeno da se Studije izrade odvojeno za općine Busovača, Vitez, Novi Travnik i Travnik.
U toku ljeta i jeseni prikupljeni su detaljni podaci s terena za sve općine, obavljene su neophodne konsultacije s odgovornim osobama u općinama i značajnijim potencijalnim korisnicima prirodnog gasa, te je utvrđen potencijalni konzum po pojedinim mjesnim zajednicama, odnosno naseljima i definisan prostorni obuhvat gasifikacije. Obzirom na poteškoće prognoziranja intenziteta priključenja domaćinstava, kao i prosječne potrošnje energije po domaćinstvu, proračun konzuma je urađen za šest različitih scenarija vezana za ova dva kriterijuma, te su i svi dalji ekonomski i finansijski proračuni urađeni za svih 6 scenarija. Proračun i dimenzioniranje mreže u okviru idejnih projekata gasifikacije općina rađen je prema scenariju koji daje maksimalne količine gasa za cijeli prostorni obuhvat gasifikacije.
Za ekonomsko-finansijski dio ovih Studija, IGT je angažirao Ekonomski Institut Ekonomskog fakulteta u Sarajevu. Studijama je predviđeno da će proces izgradnje distributivnog sistema i intenzivnog priključivanja korisnika trajati 9 godina, a pretpostavljeni ekonomski vijek projekta je 30 godina. Studije su pokazale da postoji širi društveni interes i ekonomska opravdanost gasifikacije svih navedenih općina, a istovremeno se preporučuje davanje koncesije samo jednom koncesionaru za područje sve četiri općine.
Studije su također razmatrale i okolinske aspekte, te je konstatovano da su pozitivni efekti daleko iznad negativnih koji se pojavljuju prvenstveno u fazi izgradnje distributivne mreže.
Studije su također dale tehničke i organizacione uslove i smjernice budućem koncesionaru vezano za obezbjeđenje trajne pouzdanosti i sigurnosti cjelokupnog sistema. Očekuje se da će Vlada Kantona u najskorije vrijeme organizirati prezentaciju i raspravu o rezultatima i preporukama na kojoj bi trebali učestvovati svi subjekti koji će odlučivati po ovom pitanju.
Projekat otplinjavanja deponijskih kaseta 1. faze na regionalnoj deponiji “Mošćanica”, Zenica
Zbog izbjegavanja štetnih emisija i energetskog iskorištavanja gasa, uređeno odlagalište otpada (deponija) pretpostavlja i nadzirano prikupljanje te obradu deponijskog gasa. Na taj se način omogućuje zaštita ozonskog sloja, izbjegavanje efekta staklenika, te proizvodnja električne i toplinske energije iz prikupljenog deponijskog gasa.
Gasovi koji se nalaze u deponiji
Deponijski gas se stvara u tijelu deponije komunalnog otpada tokom vremena, pri čemu količina gasa zavisi od sastava i starosti otpada. Sastav deponijskih gasova zavisi od strukture depovanog materijala i uglavnom se sastoji od metana, ugljendioksida, ugljenmonoksida, vodika i drugih komponenti koje su zastupljene u manjim koncentracijama, odnosno u tragovima.
Stvaranje deponijskog gasa je neizbježna posljedica odlaganja i raspadanja otpadnog materijala koji sadrži organske materije. Deponijski gas nastao u procesu anaerobnog raspadanja organskih materijala prisutnih u komunalnom otpadu sadrži velike količine metana i ugljendioksida.
Osim ovih štetnih komponenti, deponijski gas sadrži i druge komponente koje su zastupljene u manjim koncentracijama, odnosno u tragovima. Neki od ovih gasova, kao što je merkaptan, uzrok su karakterističnog, neprijatnog mirisa koji se vezuju za deponijski gas.
S obzirom na prirodne karakteristike osnovnih komponenti, deponijski gas predstavlja smjesu zapaljivih, zagušljivih i otrovnih gasova i može biti opasan po ljude na deponiji i oko nje.
Iz otpada zapremine 1 m³ izdvaja se određena količina gasa koji se uglavnom sastoji od metana i ugljendioksida (55% metana i 45% CO2). Metan je eksplozivan u granicama od 5-15% smjese sa zrakom.
Metan se razvija oko 10 godina, a svi degradacioni procesi organskih materijala završavaju se nakon 30 godina.
Prosječna godišnja proizvodnja gasa iz tone odloženog komunalnog otpada iznosi oko 6 m³ a toplinska vrijednost deponijskog gasa iznosi u prosjeku 5 kWh/m³.
Zakonski okvir EU
Zemlje Evropske unije su nizom direktiva uredile oblast upravljanja otpadom, pa i segment upravljanja deponijskim gasom. Kompanije koje upravljaju deponijama komunalnog otpada imaju obavezu sakupljanja generisanog deponijskog gasa i njegovog pretvaranja u električnu energiju ili njegovog spaljivanja. U isto vrijeme Vlade zemalja Evropske unije, putem različitih podsticajnih mehanizama subvencioniraju proizvodnju električne energije iz deponijskog gasa.
Direktivom o odlaganju otpada (Landfill Directive 99/31/EC) propisano je skupljanje deponijskog gasa sa svih onih deponija koja primaju biorazgradivi otpad koji se treba obraditi i koristiti. Skupljeni gas koji se ne može koristiti za proizvodnju energije potrebno je spaliti na baklji. Komunalni otpad u pravilu sadrži više od 50 posto biorazgradivog otpada, pa odlagališta komunalnog otpada podliježu odredbi Direktive EU. Deponijski gas, koji se smatra obnovljivim izvorom energije mora se skupljati, pripremati i izgarati sa ili bez energetskog iskorištavanja.
Istraživačko-razvojni centar za gasnu tehniku je uradio Projekat otplinjavanja deponijskih kaseta I faze na regionalnoj deponiji “Mošćanica”, Zenica.
U navoze smeća koji se odlažu na pojedinim plohama sondiraju se perforirane cijevi koje prihvaćaju gas koji se stvara raspadanjem odloženog otpada, te ga odvode na postrojenje za spaljivanje gasa.
Sistem otplinjavanja odlagališta otpada Mošćanica sastoji se od:
- sistema za otplinjavanje gasa iz tijela deponije;
- 64 gasna bunara;
- mreže gasovoda s kondenznim loncima, i
- visokotemperaturne baklje s kompresorom kapaciteta 250 m³/h
